Serebral Görme Kaybı
Serebral/Kortikal Görme Bozukluğu nedir?
Serebral / Kortikal Görme Bozukluğu (S/KGB) (İng:CVI) nörolojik bir görme bozukluğudur. Günümüzde gelişmiş ülkelerde kalıcı görme kaybının en yaygın sebebidir. Ülkemizde de görme kaybı sebepleri arasında görülme sıklığı artmaktadır. Beyin hasarı veya hastalığa bağlı görme kaybı veya bozukluğu herhangi bir yaşta ortaya çıkabilir. Beynin görsel sistemlerinin gözlerin ilettiği bilgileri tutarlı bir şekilde yorumlamadığını veya işleyemediğini gösteren bir durumdur. S/KGB hafif veya şiddetli biçimde görülebilir. Nörolojik hasar ve kayıp derecesi, başlangıç zamanına, hasarın yeri ve yoğunluğuna bağlıdır Serebral / Kortikal Görme Bozukluğunun varlığı çocuğun bilişsel yeteneğinin bir göstergesi değildir.
Serebral / Kortikal Görme Bozukluğunda eğitsel süreç nasıl olmalıdır?
Tıbbi müdahalelerin yanı sıra her çocuk için eğitsel değerlendirme yapılarak gelişimi desteklenmelidir.
S/KG Bozukluğuna neden olan etmenler sıklıkla çocuğun fiziksel/zihinsel bütünlüğünü ve etkileşimini bozar ve birden fazla engel oluşmasına sebep olur. Engellerin çokluğu standardize edilmiş eğitsel yaklaşımları genellikle işlevsiz kılar. Serebral/Kortikal Görme Bozukluğu yaşayan çocuklarda eğitsel süreç yalnızca bireye özgü bir yaklaşımla ortaya koyulabilir. Eğitim planı her bir gelişim alanı kendi içinde ve diğer gelişim alanlarıyla ilişkilendirilerek inşa edilmelidir. Bu, dış dünyanın çocukla sistemli, planlı ve çok yönlü ilişki kurabilmesi ile bütünleşebilir. Görme eğitimi kortikal görme bozukluğu çalışmalarında tek başına ele alınamaz. Dış dünyanın bütün duyularla algılanması, bilişsel ve fiziksel becerilerin görme ile birlikte gelişmesi, çoğu durumda ise görsel farkındalığın oluşması için önkoşul becerilerin edinilmesi gerekir.
Çocuğum için ne yapabilirim?
Çok yorucu tıbbi süreçlerin ardından ve hatta bu süreçlerin içindeyken bile çocuğunuz eğitsel çalışmalara ihtiyaç duyar. Eğitim, çocuğun belli yeterlilikleri kazandıktan sonra devreye giren akademik bir mekanizma değildir. Aksine kendi bedeni ve dünya ile duyu temelli ilişkisini başlatan sürecin kendisidir. Bu gelişimsel süreç her çocukta farklı seyreder. İlk aşamada çocuğun sahip olduğu yetileri anlamak için eğitsel değerlendirmeye, ardından bu değerlendirme sonucunda yetilerini örgütleyecek ve geliştirecek eğitim planına ihtiyacı vardır. Eğitim planının bir kısmı eğitim profesyonellerinin çalışmalarına, asıl büyük kısmı ise sizin hayatınıza yayılacaktır. Onunla birlikte olduğunuz tüm zamana: Annenin dokunuşundan rüzgârın hissine ve müziğin ritmine; zamanın algılanmasından duyguların ifade edilmesine, hareket eden bir şeye uzanabilmekten gördüğünü tanıyabilmeye dek. Yaşayarak, heyecan duyarak ve keşfederek.
Kortikal /Serebral Görme Kaybına Özgü Davranışlar Nelerdir:
- K/SGK olan çocuklarda aşağıdaki davranışlardan birini ya da daha fazlasını gözlemleyebilirsiniz. Birçok davranış oküler görme yetersizliği ile benzer özellikler gösterebilir
- En tipik davranış hareket halinde görmenin belirgin biçimde kullanılabilir olmasıdır. Nesnelere çarpmadan dağınık ortamlarda gezinebilir: Beyin sapı görsel sistemini “kör görme” yi kullanır. Bilinçli görsel farkındalık veya ayırt edicilik olmadan görme kullanılabilir
- Farklı görsel motor davranışlar sergileyebilir. Çocuk bakar, kafasını öğeden uzaklaştırır, sonra nesneye uzanıp alır
- Hareketli nesneler görsel dikkati çekebilir. Hareketsiz görüntüler ilgi çekmeyebilir
- Tanıdık nesnelere bakmayı tercih edebilir, görsel meraktan yoksun olabilir. Çevresini görsel olarak incelemez, görsel arama davranışı gözlemlenemeyebilir
- Sadece yakın alanda görsel tepkiler verebilir
- Görsel karmaşıklıkla ilgili zorluklar yaşayabilir. Çevredeki ortam görsel karmaşadan yoksun olduğunda veya sunulan nesne basit olduğunda en iyi görsel performansı gösterir
- Görsel becerileri zamana yere ve duruma göre değişken, tutarsız olabilir. Çevresel etmenler görme performansını etkiler
- Amaçsız bakışlar, ışığa bakış davranışları geliştirebilir
- Işığa duyarlılık gözlemlenebilir
- Renk tercihi kırmızı ve sarı yaygın olmak üzere herhangi bir renk olabilir
- Çevresel görmeyi merkezi görmeden daha etkin kullanabilir
- Çevresel görmeyi kullandığı için çocuğa gösterilen nesneden daha uzağa bakıyormuş gibi görünebilir
- Görsel tepkilerde gecikme olabilir. Görsel geribildirimler yavaştır
- Hızla kendine doğru hareket eden bir nesneye tepki veremeyebilir
- Zayıf derinlik algısı yaygın olarak gözlemlenir
- Aşırı uyarılma yorgunluğa veya kısa görsel dikkat süresine neden olabilir
- Göz hizasındaki nesneleri fark edebilirken yerde ya da yere yakın nesneleri fark edemeyebilir, aşağı bakma davranışı gelişmiş değildir